Zadwórze - 98 rocznica bitwy
Uroczystości poświęcone 98 rocznicy bitwy pod Zadwórzem, nazwanej „polskimi Termopilami”, odbyły się 18 sierpnia 2018 r. W miejscu bitwy, obok kurhanu i grobów bohaterów, zebrali się uczestnicy obchodów rocznicowych; przedstawiciele władz polskich i ukraińskich, żołnierze WP, harcerze, Polacy ze Lwowa, mieszkańcy z okolicznych wiosek.
Odprawiona została msza św. w intencji poległych obrońców Lwowa. Następnie odczytano Apel Poległych i oddano salwą honorową. Przybyłe delegacje złożyły kwiaty i zapaliły znicze.
Zadwórze to miejscowość położona około 30 km od Lwowa. 17 sierpnia 1920 r. 330 ochotników polskich stawiło zacięty opór kilkunastokrotnie silniejszej Pierwszej Konnej Armii Budionnego. Obroną dowodził kpt. Bolesław Zajączkowski. Przez jeden dzień udało się im wstrzymać konnicę Budionnego, dzięki czemu mieszkańcy Lwowa mogli przygotować się do obrony. Ta heroiczna walka zakończyła się śmiercią 318 uczestników bitwy. Jej dowódca kpt. Bolesław Zajączkowski, aby nie wpaść w ręce wroga, popełnił samobójstwo. Wśród ofiar był 19-letni Konstanty Zarugiewicz, obrońca Lwowa z 1918 roku, kawaler Krzyża Virtuti Militari i Krzyża Walecznych. W 1925 r. jego matka, Jadwiga Zarugiewiczowa, wybrała jedną z trzech trumien ze zwłokami nieznanego żołnierza, którą z najwyższymi honorami przewieziono do Warszawy i umieszczono w Grobie Nieznanego Żołnierza. Z 318 ciał obrońców złożonych na stacji kolejowej zdołano rozpoznać tylko 106.
„Orlątko”
O mamo, otrzyj oczy,
Z uśmiechem do mnie mów,
Ta krew, co z piersi broczy,
Ta krew – to za nasz Lwów!
… ja biłem się tak samo
Jak starsi – mamo chwal!
… Tylko mi ciebie mamo,
Tylko mi Polski żal!…
Z prawdziwym karabinem
U pierwszych stałem czat…
O, nie płacz nad twym synem,
Co za Ojczyznę padł!…
Z krwawą na kurtce plamą
Odchodzę dumny w dal…
Tylko mi Ciebie, mamo,
Tylko mi Polski żal!
Artur Oppman
(foto; SOnGPnW)
