Historia Policji Państwowej w województwie kieleckim

Na mocy rozkazu Komendanta Głównego Policji utworzono 6 komend okręgowych, wśród których była komenda województwa kieleckiego.

Zgodnie ze strukturą organizacyjną na czele Komendy Okręgowej od 1925 roku wojewódzkiej stał Komendant Okręgowy - Wojewódzki. W latach 1919 – 1939 w Kielcach funkcje te sprawowali:

Jarosław Barwicz - w latach 1919 – 1926
Bronisław Ludwikowski - w latach 1927 – 1931
Czesław Grabowski - w latach 1931 – 1936
Józef Piątkiewicz - w latach 1936 – 1939
Jan Misiewicz od maja 1939

Komendą powiatową kierował komendant powiatowy, a posterunkami i komisariatami czyli najniższymi jednostkami kierowali komendanci podlegli komendantowi powiatowemu.

Na terenie województwa kieleckiego było 17 komend powiatowych, 14 komisariatów, 238 posterunków i 5 wydziałów śledczych.

  1. Komenda Powiatowa PP w Busku Zdroju

Komendanci:

- podkom. Jan Mirek
- podkom. Stefan Pokorski
- podkom. Bolesław Stefanowicz
- st. przod. Tracz - zastępca

     2.     Komenda Powiatowa PP w Częstochowie

Komendanci:

- nadkom. Stanisław Steczkiewicz
- kom. Seweryn Nowakowski
- podkom. Hipolit Kozłowski
- nadkom. Jan Kuczyński
- kom. Aleksander Henra
- kom. Stanisław Grabowski
- kom. Julian Okonski
- podkom. Eugeniusz Madejczuk - zastępca
- podkom. Jan Tarnowski - zastępca
- podkom. Marian Migas - zastępca
- podkom. L.Matysiewicz - zastępca

     3.     Komenda Powiatowa PP w Jędrzejowie

 Komendanci:

- podkom. Franciszek Erhard
- podkom. Stefan Pokorski
- podkom. Kazimierz Frank
- podkom. T. Cieślikowski
- podkom. Franciszek Błaszkiewicz
- kom. Józef Żmudź – Florko
- kom. Alfons Wolański
- kom. Stefan Ruszczyński

     4.     Komenda Powiatowa PP w Kielcach 

Komendanci:

- nadkom. Jan Wójtowicz
- nadkom. Leon Gollas
- nadkom. Józef Kamala
- kom. Antoni Kowalski
- nadkom. Wacław Gocłowski
- kom. Jan Gawlik
- podkom. Władysław Wróblewski - zastępca
- podkom. Kazimierz Frank - zastępca
- podkom. N. Weychert - zastępca
- podkom. F. Delekta - zastępca
- podkom. Franciszek Troll - zastępca

     5.     Komenda Powiatowa PP w Końskich 

Komendanci:

- aspr. Konstanty Maruszewski
- kom. N. Weychert
- podkom. A . Wolański
- podkom. Jan Antczak
- podkom. Franciszek Troll

     6.     Komenda Powiatowa PP w Opatowie 

Komendanci:

- kom. Stanisław Ruciński
- podkom. Marian Kozielewski
- kom. Jan Wójtowicz
- kom. Bolesław Kapuścik
- kom. Stefan Pokorski

     7.     Komenda Powiatowa PP w Opocznie 

Komendanci:

- podkom. Eugeniusz Zawadzki
- st. przod. J. Zawadzki
- kom. Zdzisław Eliaszewicz
- st. przod. L.Brzozowicz
- kom. Piotr Wesołowski
- kom. Gracjan Kornacki
- asp. Marian Bielecki
- kom. Stanisław Grabowski
- podkom. Wacław Aubrecht
- podkom. Lucjan Menke

     8.     Komenda Powiatowa PP w Pińczowie 

Komendanci:

- asp. Władysław Kita
- podkom. Edward Przyborowski
- podkom. Teofil Polakowski
- podkom. Antoni Krysa
- podkom. Franciszek Delekta
- podkom. Jan Antczak
- podkom. Włodzimierz Kruczkowski
- asp. Marian Bielecki

     9.     Komenda Powiatowa PP w Sandomierzu 

Komendanci:

- kom. Jan Kułag
- kom. Antoni Kowalski
- kom. Władysław Żarnowski
- kom. Julian Okoński
- podkom. Władysław Chmura

    10.     Komenda Powiatowa PP w Wierzbniku – Starachowicach (wówczas powiat iłżecki)

Komendanci:

- kom. Czesław Lipski
- kom. Ludwig Karbowski
- podkom. Jarosław Przymakowski
- st. przod. K. Chmielewski
- kom. Józef Munk
- kom. Jan Antczak

    11.     Komenda Powiatowa PP we Włoszczowie

 Komendanci:

- podkom. Tadeusz Dobronocki
- podkom. Lucjan Menke
- kom. M. Kozłowski
- kom. Stanisław Jastrzębski
- podkom. Stanisław Piotrowski
- Aleksander Filipowicz - zastępca

Komendanci posterunków powiatu kieleckiego – stan na 01.09.1939 rok:

Białogon – przod. Marek Dudek
Bieliny – st. post. Józef Tomal, przod. Władysław Popek
Bliżyn – st. post. H. Juściński
Bodzentyn – Łukasz Furtak
Chęciny – przod. Józef Jasiński
Daleszyce – przod. Jan Ruca, st.przod. Włodzimierz Szpigiel
Dąbrowa – przod. Antoni Bąk
Mniów – st. post. Franciszek Miernik
Morawica – przod. Jan Stec
Niewachlów – przod. Franciszek Pawełczyk
Ociesęki – przod. Tadeusz Kalinowski
Piekoszów – przod. Henryk Lipowski
Samsonów – przod. Tadeusz Rozpędek
Nowa Słupia – przod. Tadeusz Stawski

Jako organ wykonawczy władz administracyjnych, sądowych i prokuratorskich policja wykonywała zadania wynikające z takiego umocowania prawnego poprzez podział na trzy piony; kryminalny, mundurowy i polityczny (do 1926 roku). W województwie kieleckim utworzono Urząd Śledczy w Kielcach przy ul.Mickiewicza 2 oraz wydziały śledcze przy komendach powiatowych w Będzinie, Częstochowie, Kielcach i Radomiu. W Kielcach na stanowisku naczelnika pracowali: podinspektor Tadeusz Wertz (1926-1936) i nadkomisarz Antoni Łabik (1936-1939).

Utworzone w 1937 roku oddziały policji drogowej miały objąć swoim zasięgiem drogi publiczne na terenie województw: warszawskiego, łódzkiego, kieleckiego i krakowskiego. Kieleckie oddziały policji drogowej funkcjonowały w Kielcach – 7 policjantów i w Będzinie – 5 policjantów. Kielecki oddział policji drogowej objął swym działaniem trasy:

- Białobrzegi – Michałowice
- Kielce – Busko – Solec
- Kielce – Opatów – Sandomierz
- Kielce – Włoszczowa

Policja drogowa pełniła służbę w samochodach i motocyklach z przyczepami przez 8 godzin, w tym jedna godzina na naprawę i konserwacje sprzętu.

Funkcjonariusze PP pełnili służbę w mundurach barwy granatowej, z błękitnymi i srebrnymi dystynkcjami. Na sorty mundurowe składały się płaszcz, spodnie bryczesy, czapka, buty z cholewami, pas główny i rękawiczki. Na wyposażeniu posiadali broń palną krótką i długą, gumowe pałki, kajdanki, szable i bagnety.

Na terenie województwa kieleckiego działały 2 okręgowe szkoły przodowników; w Kielcach kierownikiem był S. Greczyło, a w Sosnowcu kierownikiem był kom. Michał Dobrzański.

Funkcjonariusze PP nie mogli należeć do jakiejkolwiek organizacji o charakterze politycznym. Policjanci mogli być członkami stowarzyszeń społecznych, kulturalno – oświatowych, kombatanckich i sportowych, po uzyskaniu zezwolenia władz zwierzchnich. Policjanci woj. kieleckiego należeli do Związku Harcerskiego, Ligi Morskiej i Kolonialnej, PCK, Policyjnego Klubu Sportowego mieszczącego się przy ul. Głowackiego 3. Funkcjonariusze PP należeli również do związków i organizacji policyjnych, min. do powstałego w 1929 roku Stowarzyszenia "Rodzina Policyjna", gdzie członkami zwyczajnymi były żony policjantów a nadzwyczajnymi funkcjonariusze PP.

Wybuch wojny 1 września 1939 roku i „nóż w plecy” ze wschodu 17 września 1939 to nazywany często czwarty rozbiór Polski.
W zaistniałej sytuacji naczelny wódz wydał rozkaz, w którym zalecił unikanie walki z drugim najeźdźcą oraz nakazał policji i władzom administracyjnym pozostanie w miejscach urzędowania. Wykonujący ten rozkaz policjanci stawali sie często pierwszymi ofiarami represji. Byli aresztowani, a w niektórych wypadkach doszło do zbiorowych egzekucji. Podobny los czekał policjantów podejmujących czynny opór wobec wroga.

Represje dotknęły również policjantów z województwa kieleckiego. Do dnia dzisiejszego nie można znaleźć wszystkich miejsc w których byli mordowani i pochowani. Do dnia dzisiejszego nie wiemy nic o tych którzy służyli w Pińsku, czyli o tzw. Liście białoruskiej.

Listy policjantów z woj. kieleckiego do dzisiaj są niepełne.